Aktualności

Z okazji Dnia Dziecka proponuję moją najnowszą bajkę. Napisałem ją w maju 2023 roku. Rdzeń pomysłu pojawił się dwa lata wcześniej. Zapraszam do słuchania i przepraszam za lektora! Leśniczówka wujka Krzysia Przy okazji przypominam bajkę z 2019 roku. Wiejski dzień Henryka.

Maj jest taki piękny w tym roku, że postanowiłem go uczcić, publikując wariację na temat jednego z moich wierszy. Oryginał udostępnię, gdy będzie to mniej niebezpieczne. Na razie zapraszam do lektury poniższej wersji. Wiosenny sen Jesteś krzewem wiosny Całym w białym kwiecie A pyłek kwiatowy Powiew pyłek niesie Osiadł mi na twarzy Uczula – do marzeń W oczach srebro rzeki Wysrebrzona dusza I uśmiech wiosenny Urok uśmiech rzuca Kazał […]

„Człowiek jest już wystarczająco potężny, by żadna katastrofa nie była nieprawdopodobna” (893). Dlaczego „Iliada” jest ważna? Przede wszystkim w „Iliadzie” Homer pouczył Greków, że są jednym narodem – choć pochodzili z różnych plemion. Po drugie przedstawił Grekom ich bogów – zaprezentował teologię, która została powszechnie przyjęta, a którą zwalczali później greccy filozofowie np. Heraklit z Efezu albo Platon. Po trzecie dał przykłady postępowania, czyli określił wzorce osobowe […]

„Człowiek przestaje być tym, kim wie, że jest” (310). Dnia 25 lutego 2017 roku miałem spotkanie z czytelnikami w Brzozowie na Podkarpaciu. Organizatorem tego wydarzenia był Brzozowski Ruch Konserwatywny. Moje wystąpienie nosiło tytuł „Nicolás Gómez Dávila – w obliczu końca” i odbyło się w ratuszu. Publiczność dopisała, słuchała z uwagą, a potem zadawała ciekawe pytania. Po wystąpieniu zostałem zaproszony na wspaniała kolację. Do dzisiaj wspominam to wydarzenie z sentymentem. Było […]

„U człowieka inteligentnego wiara jest jedynym lekarstwem na trwogę. / Głupiego kuruje «rozum», «postęp», alkohol, praca” (993). Ostatnio bardzo interesuję się tresurą psów. Mam na myśli tresurę psów z linii użytkowych (ras takich jak owczarek niemiecki albo belgijski) do pracy w służbach, do ochrony osobistej czy sportów. Obejrzałem wiele filmów w Internecie, przeczytałem uważnie książkę Haza Othmana „No-nonsense dog training”, w której autor wprowadza w tajniki […]

„Wydaje się, że przeszłość nie pozostawiła spadkobierców” (791). „Ja usiłuję sobie wyobrazić, jak wyglądałaby Polska, gdyby zamiast tych wszystkich półinteligentów, chamów, durniów i mętów, dyrektorami, ministrami, prezesami oraz działaczami społecznymi byli dzisiaj ci, którzy nie mieli szansy się urodzić, bo ich rodziców pochłonęła zawierucha wzniecona przez dwa zbrodnicze totalitaryzmy” – pisze Rafał Ziemkiewicz w „Polactwie”, książce z 2004 roku. Od Rafała Ziemkiewicza dowiedziałem się wielu […]

„Wyłącznie bardzo inteligentny człowiek nie ma rozwiązania dla aktualnych problemów” (390). Co można powiedzieć o współczesnej edukacji? Szkoła – w ogromnej większości – nie służy już przekazywaniu wiedzy czy umiejętności, tym bardziej wychowywaniu. Służy – poza indoktrynacją państwową lub ideologiczną – przetrzymywaniu młodych po to, żeby starsi mogli zdobyć środki na spłatę kredytu. Transmisja kulturowa, czyli przekazywanie z pokolenia na pokolenie umiejętności takich jak czytanie, […]

„Ani religia nie powstała z gwałtownej potrzeby zapewnienia solidarności społecznej, ani katedry nie zostały wzniesione po to, aby pobudzić ruch turystyczny” (38).             Kiedyś wiele podróżowałem po Europie. Samotnie albo w towarzystwie zachwycałem się pamiątkami przeszłości. Kościoły, pałace, stare miasta – przesuwały się przed moimi oczami jedne za drugimi, jak w kalejdoskopie. Oczywiście, zawsze byłem otoczony tłumem innych turystów. Wszędzie to samo: rzesze ciekawskich, hałas, niby […]

„Świat, po którym warto by było podróżować, istnieje już tylko w starych książkach podróżniczych” (920). Nigdy nie zapomnę, gdy pierwszy raz byłem w bibliotece publicznej. Poszliśmy ze szkoły, w drugiej klasie, najprawdopodobniej. Były jakieś konkursy, pani bibliotekarka coś opowiadała. Na zakończenie zapisałem się do biblioteki i wypożyczyłem pierwsze książki. Jedną z nich na pewno był tom przygód Tomka Wilmowskiego autorstwa Alfreda Szklarskiego. Czytałem wtedy bardzo wolno, ale byłem wniebowzięty: otworzył […]

„Do literatury należy każda książka, którą można przeczytać dwa razy” (170). Moją ulubioną powieścią jest „W poszukiwaniu straconego czasu” Marcela Prousta. Młodszym czytelnikom wyjaśniam, że została ona napisana na początku XX wieku, składa się z 7 tomów i jest jednym z najlepszych wyrazów skrajnego subiektywizmu. Powieść tę przeczytałem 2 razy. Pierwszy raz w 1993 roku: zacząłem jeszcze w 4. klasie liceum, a skończyłem […]

Jak to było ze stuleciem urodzin Nicolása Gómeza Dávili (18 V 2013)? Otóż, od dawna zależało mi, żeby jakieś rocznicowe wydarzenie, najlepiej międzynarodowa konferencja naukowa, odbyło się w Kolumbii. Po prostu marzyłem o tym, żeby pojechać do kraju Nicolása Gómeza Dávili, zobaczyć jego dom, dotknąć jego książek, pomodlić się nad grobem na cmentarzu Jardines de Paz pod Bogotą. Potrzebny był jakiś solidny pretekst. Dlatego w 2011 roku, a więc […]

„Dla współczesnego świata nie ma innego rozwiązania jak tylko Sąd Ostateczny. / Niech to się skończy” (1051). Grzech wołający o pomstę do nieba: umyślne zabójstwo, grzech cielesny przeciw naturze (homoseksualizm), krzywdzenie ludzi bezbronnych (zwłaszcza wdowy i sieroty) oraz wstrzymywanie zapłaty dla pracowników. Na egzaminie maturalnym z matematyki na poziomie rozszerzonym nauczyciel matematyki rozwiązuje swoim uczniom zadania. Może to robić m.in. dlatego, że w tej szkole od lat nie ma obserwatora z Kuratorium. Poza […]

Zapraszam do wysłuchania bajki dla dzieci „Wiejski dzień Henryka”. Napisałem ją na początku 2019 roku. Bajka wpisuje się w kulturę rzymskokatolicką, a jej najważniejszym zadaniem jest służba poczuciu bezpieczeństwa dziecka. Zalecałbym słuchanie jej przed snem.

Szanowni Państwo! Właśnie pojawił się rosyjski przekład wszystkich scholiów Nicolása Gómeza Dávili (Moskwa 2021). Tłumaczyła Jelena Kosiłowa, redaktorem był Władymir Dworecki. Mam już egzemplarz. Dzieło jest imponujące: wydanie dwujęzyczne hiszpańsko-rosyjskie liczy 895 stron. Przedstawiam okładkę oraz losowo wybrane dwie strony z wnętrza książki. Cieszę się i gratuluję rosyjskim miłośnikom myśli bogotanina!

W związku z aktualnymi manifestacjami satanizmu i barbarzyństwa czuję się zobowiązany do złożenia krótkiego oświadczenia. Nie będę silił się przy tym na oryginalność, gdyż – jako historyk filozofii – mam głębokie przekonanie, że nihil novi sub sole. Otóż: „Groźbami tego świata pogardzam, zaszczyty lekceważę. Ubóstwa się nie boję, bogactwa nie pragnę, przed śmiercią się nie wzdrygam, jeśli zaś pragnę życia, to tylko dla waszego pożytku. Z tego właśnie powodu […]

    W lesie   Na rżysku   Na łące   Na polu   W krzakach   W trawie   Na posterunku   Nad rzeką   W wodzie   W oczekiwaniu   W obrocie   W pasji   W dystrakcji   W brązach   W oddali  

Prezentuję moje przekłady kolejnych utworów poetyckich Autora z Bogoty. Polskim czytelnikom pragnę wyjaśnić, że metaforycznie „lisica” w kulturze języka hiszpańskiego jest odpowiednikiem naszej „suki” – z przyczyn oczywistych przetłumaczyłem dosłownie. Ponadto przez ostatni rok nie udało mi się uzyskać odpowiedzi na pytanie, czy trzy całości umieszczone pod tytułem Fantazjowanie są trzema zwrotkami tego samego utworu, czy są trzema autonomicznymi dziełami połączonymi formą i szyldem. Może też chodzić […]

Nicolás Gómez Dávila, Scholia do tekstu implicite, tłum. Krzysztof Urbanek, Furta Sacra, Warszawa 2014. s. 29. Jest:             Dzieło sztuki i życie jego autora nie są wzajemnymi i obowiązkowymi przekładami. Autor jest równocześnie wiarołomnym bohaterem swej biografii i szlachetnym twórcą swoich tekstów .  Powinno być:             Dzieło sztuki i życie jego autora nie są wzajemnymi i obowiązkowymi przekładami. Ich niezgodność nie niweczy ich równoległej […]

Niedawno opublikowałem tom Teksty (Warszawa 2017), który zawiera polski przekład książki Nicolása Gómeza Dávili Textos I i polskojęzyczną wersję jego eseju De iure. Oto zawartość czwartej strony okładki anonsowanej książki: „(…) na stronach 51−79 obecnego wydania mamy do czynienia z «tekstem implicite», do którego scholia komponował Nicolás Gómez Dávila przez całe swoje dojrzałe twórczo życie. Wspomniane strony mówią zaś o demokracji, traktowanej przez Autora jako […]

Przedstawiam moje tłumaczenia dwóch kolejnych utworów poetyckich Autora Scholiów…. Myślę, że pod każdym względem ilustrują one komentarz Gómeza, który mówi „Flora literackich obrazów jest florą wewnętrznego krajobrazu, w którym pisarz przebywa” (s. 826). Przyroda z pierwszego wiersza jest przyrodą europejską (bogotanin nie utożsamiał się z Kolumbią czy Ameryką Południową), a drugi wiersz zdaje się świadczyć nie tylko o erudycji Autora (nawiązania do historii Aleksandrii i do postaci związanych z tym […]

Chciałbym zaprezentować następną notatkę Nicolása Gómeza Dávili w moim przekładzie. Pomimo swojej surowej formy, związanej m.in. z czasem powstania i bardzo prawdopodobnym brakiem korekty autorskiej, znakomicie przybliża ona ówczesny pogląd bogotanina na źródło genialności niektórych osób, a także na jeden z aspektów geniuszu chrześcijaństwa, w którym to chrześcijaństwie jest miejsce dla każdego człowieka. Myślę, że nie tylko w okresie wielkopostnym warto poświęcić kilka chwil na refleksję nad tymi kwestiami. „Aby […]

Książka Notas. Tomo I Nicolása Gómeza Dávili została opublikowana w 1954 roku w Meksyku.  Na stronie redakcyjnej widnieje informacja: „Wydania tego dzieła dokonano na koszt autora; jest dedykowane jego przyjaciołom i nieprzeznaczone do sprzedaży”. Najbardziej prawdopodobna wersja wydarzeń mówi o tym, że to brat Autora, Ignacio wykradł Jego notatki i wydrukował zagranicą. Uczynił to w szlachetnej intencji ocalenia dla potomności „zapisków z szuflady” niewierzącego w swój talent brata. […]

Starożytni sceptycy wątpili we wszystko (poza własnym wątpieniem), gdyż uważali, że każdemu zdaniu można przeciwstawić równie silne zdanie przeciwne. Nicolás Gómez Dávila świadomie wpisuje się w tę tradycję filozoficzną, definiując swoją postawę intelektualną jako „inteligentny sceptycyzm”. Autor Scholiów… mówi, że „Sceptycyzmem inteligentnym jest ten, który wątpi, ponieważ za kryterium przyjął trzy lub cztery oczywistości” (996)[1]. Jakie oczywistości przyjął za kryterium bogotanin? Wszystko wskazuje […]

Już na wstępie trzeba zwrócić uwagę na to, że również w scholiach dotyczących poezji, czy szerzej − sztuki, dochodzi do głosu pesymizm antropologiczny Autora: „Istnienie sztuki nie jest dowodem potęgi człowieka: jest dowodem Bożej litości dla ludzkiej niemocy” (764). Ta pesymistyczna wizja jest rozwijana w kolejnych komentarzach poświęconych poezji: „Nawet u wielkiego poety poezja jest tylko przypadkiem” (534); „Malarstwo jest profesją, poezja – przypadkiem” (760). […]

Streszczenie: W swoim „Tekście implicite” Nicolás Gómez Dávila pisze o demokracji. Demokracja jest uznana przez niego za nową religię, religię antropoteistyczną, tzn. taką, w której człowieka przedstawia się jako Boga. Katolicki myśliciel wyciąga z tego stwierdzenia ostateczne konsekwencje i traktuje demokrację tak, jakby była ona formą satanizmu. Na początku swoich rozważań Gómez mówi o dwóch głównych wersjach demokracji: burżuazyjnej i ludowej. Dla bogotanina różnica między […]

W odpowiedzi na liczne pytania, wątpliwości oraz sugestie publikuję uwspółcześnioną recenzję  (z 2013 roku) przekładu scholiów Nicolása Gómeza Dávili dokonanego przez prof. Jacka Bartyzela i opublikowanego w dwumiesięczniku Arcana nr 111 (3/2013) oraz w Internecie Dwumiesięcznik Arcana przez pierwszą dekadę XXI wieku był moim ulubionym czasopismem. Prenumerowałem go z autentycznym oddaniem i prawdziwą przyjemnością. Dlaczego wobec tego w pewnym momencie ograniczyłem moje kontakty z Arcanami do minimum? – długo by o tym pisać. Latem 2013 roku […]

Naszą analizę rozpocznijmy od kwestii miłości, która najczęściej osadzana jest przez bogotanina w kontekście ontologicznym (teorii bytu). Jednak punktem wyjścia do rozważenia tej kwestii niech będzie epistemologiczna (teoriopoznawcza) w swym charakterze notatka Gómeza Dávili, mówiąca, że „Kochać jakieś stworzenie to widzieć je tak, jak widzi je Bóg” (Notas, s. 350). Notatka ta zdaje się przywoływać tę wizję, która swoje największe triumfy święciła w wiekach średnich. Otóż myśliciele […]

Fragment notatek z rozmów z Nicolásem Gómezem Dávilą z lat 60. „Nicolás Gómez Dávila przedstawia następującą tezę: Kościół w średniowieczu miał pokusę władzy, w odrodzeniu − pokusę bogactwa, a teraz ma najpoważniejszą pokusę, pokusę przebrania miary w największej z cnót, pokusę miłosierdzia. Kochać człowieka ponad wszystkie rzeczy. Gómez Dávila w ramach tej tezy mówi nam, że św. Franciszek Salezy napisał pierwszy wielki traktat dewocyjny dla świeckich, […]

Nicolás Gómez Dávila, Scholia do tekstu implicite, tłum. Krzysztof Urbanek, Furta Sacra, Warszawa 2014. s. 29. Powinno być: Dzieło sztuki i życie jego autora nie są wzajemnymi i obowiązkowymi przekładami. Ich niezgodność nie niweczy ich równoległej autentyczności. Autor jest równocześnie wiarołomnym bohaterem swej biografii i szlachetnym twórcą swoich tekstów. s. 119. Powinno być: Jeżeli mylnie zakładamy, że wiek XVIII przekazał wiekowi XIX […]